Trận Chiến Diệu Kỳ | Giáng Sinh An Lành (2005)

Đêm Giáng Sinh năm 1914, tại chiến trường biên giới ba bên Pháp – Đức – Anh, một giọng hát cất lên từ phía một chiến hào, rồi những tiếng đàn từ chiến hào khác vang lên, rồi những người lính ba phe buông vũ khí, ngừng bắn một đêm để ăn mừng đêm Chúa Giáng Sinh. Sáng hôm sau, họ nhận ra họ không còn thể nào cầm súng bắn kẻ thù – nay đã trở thành người bạn qua một đêm cụng ly, chia sẻ tâm sự và nỗi nhớ gia đình.
Tại Scotland, người anh tình nguyện gia nhập quân đội và “rủ rê” em trai mình cùng đi: “Đó là một nơi hoàn toàn mới. Chúng ta sẽ có dịp tung hoành ngoài chiến trường và còn nhiều điều mới mẻ nữa…” Tại Đức, ngay trong buổi trình diễn, nam ca sĩ opera tài danh Nikolaus Sprink (Benno Fürmann) bất ngờ nhận được lệnh nhập ngũ, ngay lập tức phải từ biệt vợ lên đường… Trong căn hầm chỉ huy quân đội Pháp, viên trung úy Audebert (Guillaume Canet) lặng lẽ giở hình cha mẹ ra xem, hít một hơi thật sâu và… nôn oẹ trước khi bước ra “lên dây cót” tinh thần binh sĩ đang căng thẳng tột độ… Bỗng có tiếng chuông giáo đường từ xa vọng tới, tiếng chuông báo hiệu thánh lễ Nửa Đêm của thánh đường nào đó. Tiếng chuông khiến đôi bên đều tạm ngưng tiếng súng, một sự thinh lặng bao trùm cả không gian. Những người lính cố lắng tai theo dõi tiếng chuông đang ngân nga, và ngước mắt lên trời cầu nguyện. Có lẽ họ đang tưởng nhớ đến khung cảnh ấm cúng của gia đình mình, nghĩ đến bữa “réveillon” với người thân bên lò sưởi, và nhớ đến con gà tây truyền thống. Cái giờ phút bình lặng hiếm hoi giữa chiến trường đang chầm chậm trôi qua. Bỗng từ phía chiến hào của người Đức cất lên văng vẳng một giọng ca cao vút. Nam ca sĩ dũng cảm Nikolaus đã khơi mào cho một cuộc chiến… không tiếng súng. Anh hát lên bản thánh ca “Đêm Thánh Vô Cùng”… Có tiếng kèn túi hòa lại của viên sĩ quan binh đoàn Scotland của quân đội Hoàng gia Anh, rồi đến bài hát “Adeste Fideles”… Và không ai bảo ai, từ khắp các chiến hào, tất cả những binh sĩ đang là đối thủ của nhau, cùng hòa theo bản thánh ca bất hủ rồi bắt tay nhau, cùng thưởng thức những bản nhạc opera thắm thiết, cùng mời nhau ly rượu, khoe hình người thân, đùa giỡn như những người bạn, xóa nhòa ranh giới địch – ta…. Họ là những người Anh, Scotland, Pháp và Đức. Bốn sĩ quan của bốn đội quân rời chiến hào, tiến về phía trước và bắt tay nhau. Họ cùng uống sâm banh, và thống nhất tất cả sẽ tạm ngưng cuộc chiến.

Đây là một đêm Noel thanh bình hiếm hoi năm 1914, đã từng thật sự xảy ra trong Thế chiến thứ nhất, được lịch sử ghi lại với tên gọi “Hưu chiến đêm Giáng sinh”. Năm 2005, nó được dựng thành phim Joyeux Noel do Pháp sản xuất với sự hợp tác của Anh, Đức. Joyeux Noel từng nhận được đề cử cho giải Phim nước ngoài xuất sắc nhất tại Oscar lần thứ 78, Quả cầu vàng, BAFTA 2006… Đây là phim về đề tài chiến tranh nhưng không hề có “đất” cho những màn đọ súng, những trận oanh tạc. Nơi đó chỉ có lòng bao dung, tình đồng loại chan chứa trong những con người yêu hòa bình, yêu cuộc sống. Những người lính đã dũng cảm vượt qua chính mình, bởi điều kỳ diệu sẽ không hiện diện nếu phần “người” không thắng nổi phần “con” trong họ…