Hương Vị Anh Đào (1997)

Sự nghiệp điện ảnh của Abbas Kiarostami kéo dài 4 thập kỷ với khoảng 40 bộ phim cả phim truyện, phim ngắn, phim tài liệu. Vinh quang nhất có lẽ là Taste of Cherry – Ta’m e guilass (Hương Vị Anh Đào) – đồng đoạt giải Cành cọ vàng LHP Cannes 1997 cùng với phim Nhật The Eel (đạo diễn Shohei Imamura). Điều đáng nói là khi công chiếu ở Cannes năm 1997, Taste of Cherry khiến một nửa khán giả bỏ về, một phần ba được giấc ngủ ngon trong rạp và số còn lại sửng sốt phát hiện ra “thứ điện ảnh nguyên bản nhất là đây rồi”. Trong một cuộc bình chọn của tờ Sign and Sound năm 2002, 6 nhà phê bình phim hàng đầu của châu Âu và hai đạo diễn lớn bình chọn Taste of Cherry là 1 trong 10 kiệt tác điện ảnh, 10 bộ phim xuất sắc nhất từng được làm, đại diện cho nghệ thuật thứ 7 đem so với các bộ môn nghệ thuật khác, một kiệt tác giàu chất triết học và chất thơ với câu chuyện đầy ẩn dụ về cuộc sống và cái chết.
Taste of Cherry là một bộ phim ngụ ngôn về một người đàn ông đi tìm cái chết, một câu chuyện đơn giản nhưng kỳ lạ và được thể hiện giản dị nhất có thể. Baddi, một người đàn ông trung niên, gương mặt vô cảm, lái một chiếc xe hai cầu cũ trên những con đường dốc quanh co ở ngoại ô Tehran để tìm một người… chôn mình. Không có bất cứ một thông tin nào về thân thế, sự nghiệp, gia đình, quá khứ hay lí do mà ông ta chọn cái chết. Ông ta chạy xe lên xuống các con dốc, bụi bay mù mịt với mục đích duy nhất là tìm một người chôn mình khi ông ta chết. Một công việc thật đơn giản, đúng 6h sáng, người được thuê chỉ cần đến miệng huyệt ở dưới một gốc cây, gọi hai tiếng “Ông Baddi, ông…” nếu không thấy đáp lại thì xúc đất đổ xuống và đắp một ngôi mộ giúp ông ta. Và câu chuyện trở nên thú vị qua những con người mà ông ta gặp gỡ: một anh lính trẻ, một người linh mục trung niên và một người làm ở viện bảo tàng lịch sử tự nhiên đứng tuổi. Những con người ấy chính là ẩn dụ của những chặng đường mà mỗi người trong cuộc đời phải trải qua. Không chỉ vậy, hành trình mà nhân vật chính trong phim trải qua cũng chính là hành trình đi tìm sự sống cho bản thân ông ta từ ý niệm cái chết.
Taste of Cherry có một cốt truyện đơn giản nhưng bằng tài năng và ngôn ngữ điện ảnh bậc thầy của đạo diễn Abbas, chỉ dựa trên một tình huống đặc biệt đã khiến cho câu chuyện phim trở nên hết sức hấp dẫn. Phim có tiết tấu đều đều trên một chặng đường dài mà ở đó người ta chỉ thấy một người đàn ông với nỗi đau đớn tột cùng. Kết thúc của bộ phim được giấu kín nhưng người ta vẫn có thể ngầm hiểu rằng, cuối cùng, Baddi đã tìm thấy được mùi hương ngọt ngào của cuộc sống. Bộ phim tuy không nói rõ với ta, nhưng khi xoay sang phía khác, với góc nhìn và thái độ khác, ta có thể được nếm trải những “hương vị anh đào” mà trước đó ta chưa cảm thấy, chưa đón lấy. Khi đã có thêm nhiều trải nghiệm và đánh giá về đêm – ngày, thật – giả, thiện – ác, sáng – tối, sống – chết, những cặp phạm trù đối lập mà đạo diễn Abbas đã thể hiện rất tinh tế trong phim, ta sẽ có hình dung rõ hơn rằng mình đi về đâu, sống tiếp như thế nào, đối diện với cái chết có thể rất gần mà cũng rất xa xôi ra sao.