Cái Gương (1975)

The Mirror 1975 mô tả những suy nghĩ, cảm xúc và những kỷ niệm của Alexei (Ignat Daniltsev), và thế giới xung quanh anh qua các giai đoạn tuổi thơ, tuổi thiếu niên, và khi anh bốn mươi tuổi. Alexei lúc bốn mươi tuổi chỉ xuất hiện thoáng qua, nhưng hiện diện như một giọng nói trong nhiều cảnh phim và hội thoại. Cấu trúc của bộ phim là không liên tục và không đồng bộ, không có cốt truyện thông thường, kết hợp sự cố, giấc mơ và ký ức cùng với một số cảnh quay tin tức. Bộ phim chuyển đổi giữa ba khung thời gian khác nhau: trước chiến tranh (1935), thời gian chiến tranh (1940), và sau chiến tranh (những năm 1960 hoặc 70).
Khoảng 1974, Andrei Tarkovsky tiến hành làm phim The Mirror. Ngay từ khi bắt đầu, ông đã bị luồng phản ứng gay gắt từ giới học giả Liên Xô. Dự cảm được những khó khăn tất yếu đó, Tarkovsky nung nấu ý tưởng sản xuất phim này ở nước ngoài. Kịch bản của The Mirror mang nhiều yếu tố tự truyện, nó được dựng lên từ kí ức tuổi thơ Tarkovsky – một tuổi thơ nằm trọn trong thời đoạn Thế chiến thứ II, nhiều li tán và cô đơn. Trong The Mirror, ta bắt gặp những đoạn phim mang tính tư liệu, như cảnh bom nguyên tử, cảnh trình diễn khinh khí cầu, cảnh hành quân giữa đầm lầy, cảnh những đứa trẻ chạy loạn…Thảm họa hạt nhân, trong ý thức phê phán của Tarkovsky, đã làm ngưng đọng tâm can nhân loại. Chính Tarkovsky đã mượn lời thơ cha mình, một chiến binh của Thế chiến II, cho The Mirror: “Đừng sợ cái chết ở tuổi 17” trong cảm xúc cay đắng, tan vỡ niềm tin tận cùng. The Mirror trở thành bộ phim có cảm hứng phản ánh hiện thực, nhìn lịch sử dưới góc độ số phận cá nhân. Và nó gần như là tiếng nói lên án sai lầm của loài người khi bị đầu độc bởi những tham vọng chính trị.